Tiki-taka, de meest populaire manier van voetballen van de laatste jaren. De successen van Guardiola bij Barcelona, Bayern München en Manchester City waren er allemaal op gebaseerd, net als de promotie van Leeds onder Bielsa en de Spaanse hegemonie van 2008 tot 2012. En ‘onze’ Johan Cruijff wordt gezien als de grondlegger ervan. Maar hoe implementeren we dit in Football Manager?
Tiki-Taka
Met Tiki-taka bedoelen we voetbal waarbij de bal op een snelle en aanvallende manier wordt rondgespeeld. Veel passes over een korte afstand dus, maar steeds met het doel op te schuiven en gevaar te stichten voor het vijandelijk doel. Een manier van spelen die in principe in elke formatie kan worden toegepast. Belangrijk voor het Tiki-taka is de beweging zonder bal, vooral in de zogenaamde ‘half spaces’ en korte afstanden tussen je spelers. In het voorbeeld hieronder kies ik voor een 4-2-3-1. Bij deze formatie is de afstand tussen de spelers voorin sowieso al vrij klein, wat het makkelijker zal maken. In tegenstelling tot een 4-3-3 formatie met de punt naar achter waar de spits sneller geïsoleerd komt te staan.
Spelersrollen
Voor de spelersrollen starten we met een meevoetballende keeper. Een extra aanspeelpunt in balbezit is altijd mooi meegenomen en hij kan eventuele lange ballen over de opgeschoven verdedigers onderscheppen. Achterin staan 2 gewone centrale verdedigers. Het extra risico dat voetballende verdedigers in hun passing leggen is hier nog niet nodig. Zij hebben middenvelders op een korte afstand voor zich waar ze de bal kunnen inleveren. Op rechts zal de vleugelverdediger het veld breed houden zodat er daar een afspeelmogelijkheid is. Op de linker flank zal de back in balbezit naar binnen komen in de half space om een overtal te creëren. Daarnaast is hij belangrijk in de restverdediging. Onder meer omdat de linker-centrale middenvelder ver uitzakt. Op die manier bewaart deze middenvelder de balans en is hij vaak aanspeelbaar. De rechter centrale middenvelder is de zogenaamde ‘loper’. Hij gaat van box tot box om aanspeelbaar te zijn, zelf gevaar te stichten of om ruimte te maken voor anderen.
De rechtsbuiten zal regelmatig naar binnen trekken om zich aanspeelbaar te maken in de rechter ‘half space’ en van daaruit door te bewegen richting het strafschopgebied van de tegenstander. De linksbuiten fungeert meer als een klassieke buitenspeler die het veld breed houdt om zo ruimte te creëren voor anderen. Tussen hen in kiezen we voor een ‘Engache’. Deze rol is perfect voor spelverdelers met een goed inzicht en een prima passing. Ze bewegen zich voornamelijk in de ruimte tussen het middenveld en de spits. In deze ruimte lopen ze zich vrij en geven steekballen op de lopende mensen om hen heen. Als spits heb ik gekozen voor een drukzettende spits. In deze rol is hij veel in beweging en kan hij profiteren van de passing van de drie spelers achter hem. Daarnaast zal hij bij balverlies zijn werk doen om de beperkte verdedigende arbeid van de man achter hem te compenseren. Indien je de spits meer in het spel wil betrekken kun je beter een andere (ondersteunende) rol kiezen. Let dan wel op dat de spits en de nummer 10 mekaar niet in de weg lopen en dat de spits ‘bal vasthouden’ niet heeft geselecteerd. Dat zou het tempo volledig uit de aanval halen.
Balbezit
Omdat deze manier van spelen voornamelijk gebaseerd is op het spel in balbezit starten we met die teaminstructies. Wie kiezen voor een positieve teammentaliteit. De formatie is in combinatie met de spelersrollen van zichzelf al breed genoeg, dus daar veranderen we niks aan. We kiezen wel voor een kortere passing en extra steekballen. Het tempo zal door de mentaliteit standaard al iets hoger liggen op de helft van de tegenstander, dus dit laten we staan. Als je minder kwaliteit hebt in je team kun je ervoor kiezen om het tempo iets lager te zetten. Dit zal ervoor zorgen dat je zelfs op een lager niveau het passing-spel kunt spelen. Het vergroot wel de kans op balbezit boven gevaar (het ‘Frank de Boer-spel’). Het voetballende uitverdedigen spreekt voor zich. We werken niet met de zogenaamde ‘overlaps’ of ‘underlaps’ op de flanken. Het selecteren hiervan zou ervoor zorgen dat de spelers het spel gaan ophouden. ’Minder dribbelen’ is wel een optie om te overwegen. Dit zal ervoor zorgen dat ook de buitenspelers eerst bekijken of ze kunnen passen voor ze de dribbel aangaan. Het verhogen van de creativiteit zal de bewegingsvrijheid van je spelers stimuleren.
In de omschakeling kiezen we er bij balverlies voor om de tegenstander direct onder druk te zetten. We hebben veel spelers voorin, dus genoeg mankracht om de bal snel te veroveren. Na het veroveren van de bal willen we opnieuw snel naar voren. De instellingen in balbezit moeten ervoor zorgen dat dit met korte passes gebeurt. Lange ballen vooruit willen wel niet zien. Als je de focus meer op het behouden van het balbezit wilt leggen kun je hier de ‘counter’ functie uitzetten. Dat zal snel balverlies voorkomen en geeft je spelers de kans om rustiger op te bouwen.
Zoals in de omschakeling al aangegeven willen we zonder bal de tegenstander vrij hoog onder druk zetten. We laten de verdediging een beetje opschuiven en door het grote aantal spelers dat al voorin staat hoeven we de interventie-lijn niet aan te passen.
Conclusie
Met deze instellingen krijg je zeker de nodige tiki-taka te zien. Zoals aangegeven kun je het toepassen met verschillende formaties en andere spelersrollen. Het is vooral belangrijk om die aanpassingen te doen op basis van de kwaliteiten van je eigen team zonder enkele basisprincipes uit het oog te verliezen.
- Zorg voor korte afstanden tussen je spelers
- Gebruik de ‘half spaces’
- Beweging zonder bal om de vrije man te creëren
- Vergeet de restverdediging niet
- Pas het tempo aan op de kwaliteit van je team
Andere tactische gidsen
Een countertactiek maken
Standaardsituaties instellen
De tactiek bijsturen tijdens een wedstrijd
Hoe maak je een tactiek?
