In een nieuwe reeks artikelen trekken we een witte jas aan en duiken we het FM-laboratorium in. We zijn namelijk benieuwd wat er zou gebeuren in het spel als we enkele fictieve situaties gaan simuleren. Bij elke test die we uitvoeren, stellen we een aantal hypotheses op waarvan wij het vermoeden hebben dat die uitkomen naarmate de simulatie vordert. We begonnen met het testen van Jong Oranje als clubteam in het Nederlandse voetbal. In ons tweede experiment vindt er een aardbeving plaats in het Nederlandse voetbal: er mogen alleen nog maar home grown players worden opgesteld in de Eredivisie en KKD!
Uitleg van het experiment
De regels voor het Nederlandse voetbal zijn stevig aangepakt via de FM Editor. Ten eerste moeten clubs een selectielijst van maximaal 26 spelers aanleveren. Deze spelers zijn speelgerechtigd voor de Eredivisie of KKD, afhankelijk van het competitieniveau waarop de club uitkomt. Al die 26 spelers moeten de Nederlandse nationaliteit hebben, wat uiteraard ook via een dubbel paspoort mogelijk is. Spelers met een andere nationaliteit dan de Nederlandse hebben pech: zij kunnen hooguit nog meespelen in de beker of in de Europese toernooien.
Met bovenstaande hebben we nog niet aan home grown gewerkt. Immers, spelers met een buitenlandse nationaliteit die in Nederland zijn opgeleid, mogen als home grown worden beschouwd. In de Editor is daarom de regel toegevoegd dat spelers jonger dan 23 jaar die in Nederland zijn opgeleid, altijd mogen spelen. Zij hoeven dus niet ingeschreven te worden voor de competitie.
We zijn met dit experiment benieuwd hoe het Nederlandse voetbal zich ontwikkelt. Waar we in reguliere FM-games de talentvolle spelers al snel naar het buitenland zien vertrekken, vermoeden we dat veel clubs er alles aan gelegen zijn om de eigen talenten aan boord te houden. Daarnaast zien we in veel games dat de binnenlandse clubs exorbitante bedragen neerleggen, zowel in transfersom als salaris, voor middelmatige, buitenlandse spelers: degradatiekandidaten die uit paniek één of twee niet-EU-spelers aantrekken en daar salaris technisch de hoofdprijs voor betalen.
Het experiment zal in twee fases worden uitgevoerd. Allereerst wordt er gekeken naar het verloop van de eerste vijf gesimuleerde jaren. Vervolgens zal de game voor meerdere jaren gesimuleerd worden zodat we een blik verder in de toekomst kunnen werpen; er zal namelijk een moment komen dat alle buitenlandse spelers die momenteel actief zijn in de Eredivisie met pensioen gaan, ook zij die genaturaliseerd worden en/of alleen voor de beker en de Europese wedstrijden worden ingezet.
De regels zijn duidelijk voor alle clubs.
Hypotheses eerste vijf jaar
In het eerste artikel dat we wijden aan dit experiment kijken we naar de eerste vijf jaar. Hier hebben we een aantal hypotheses bij opgesteld, logischerwijs voorafgaand aan het simuleren van de game.
1.      In het eerste jaar eindigen de Jong-teams in het rechterrijtje van de KKD.
2.      In het eerste jaar kent de Eredivisie een meer dan verrassende eindstand.
3.      Na maximaal drie jaar is  ‘de orde’ hersteld in de Eredivisie: de grote clubs delen weer de lakens uit.
4.      Na vijf jaar zijn de salarissen van Eredivisiespelers verdubbeld.
Hypotheses langere termijn
In het tweede artikel dat binnenkort zal volgen op dit artikel kijken we in hoeverre de door ons opgestelde langetermijnhypotheses zijn uitgekomen. We verwachten het volgende:
5.      Alle Nederlandse clubs hebben geïnvesteerd in de eigen jeugdopleiding en -accommodatie.
6.      Nederland stijgt op de UEFA coëfficiëntenranglijst en weet de top 5 te benaderen.
7.      Op het WK van 2034 bestaat de selectie van het Nederlands Elftal uit overwegend Eredivisiespelers.
8.      Er zal een binnenlandse transfer ter waarde van 50 miljoen euro of meer gemaakt worden.
De uitkomsten
De eerste vijf jaar zijn gesimuleerd en het is tijd om te kijken naar de uitkomsten bij de hypotheses die we voorafgaand aan de simulatie hebben opgesteld. In hoeverre zijn die uitgekomen? Waren we voorzichtig of juist zeer optimistisch?
In het eerste jaar eindigen de Jong-teams in het rechterrijtje van de KKD
Dit leek ons een relatief veilige verwachting, ervan uitgaande dat de eerste elftallen van Ajax, AZ, PSV en Utrecht de Nederlandse spelers hard nodig hebben in de Eredivisie. Dat zal, zo was onze verwachting, ten koste gaan van de resultaten van hun Jong-teams in de Keuken Kampioen Divisie.
We kunnen kort zijn in het antwoord: ja, de Jong-teams hadden het zwaar. De vier elftallen eindigden bij de laatste vijf teams in de KKD, samen met Telstar. Jong Utrecht eindigde op de twintigste plek, terwijl Jong Ajax, Jong AZ en Jong PSV respectievelijk plek 16, 17 en 18 innamen.
De eindstand van de KKD in het seizoen 2023-2024.
n het eerste jaar kent de Eredivisie een meer dan verrassende eindstand.
Oké, FM kent wel vaker verrassende eindstanden in alle competities, dus het valt niet helemaal te verifiëren in hoeverre deze test betrouwbaar is, maar toch zetten we het door. Met een velerlei aan nationaliteiten bij de achttien verschillende Eredivisieclubs verwachten we dat de meeste managers voor een flinke puzzel kwamen te staan bij het samenstellen van een volledig Nederlandse selectie. Als je plotseling de sterke spelers niet meer kunt opstellen, heeft dan invloed op de resultaten, zo was onze gedachte.
Deze hypothese is slechts ten dele uitgekomen. Er zijn verrassingen, maar slechts in beperkte mate. Wat zeker opvallend is, is de rangschikking bovenin: PSV werd met één punt voorsprong op Utrecht kampioen, AZ volgde op zes punten en op maar liefst negentien punten van de koploper eindigde Ajax op plek vier. Exact de vier clubs waarvan de Jong-teams zo slecht presteerden in de KKD. Wellicht hebben zij dus veel profijt gehad van de extra aanvoer aan Nederlandse spelers. Tegelijkertijd is de achterstand van Ajax opvallend; heeft het niet mogen opstellen van de buitenlandse spelers hier een grote rol gespeeld?
Go Ahead Eagles en zeker Almere City wisten een prachtige prestatie neer te zetten door net buiten de top 5 te eindigen. Dit zijn twee clubs waarvan de kern bestaat uit spelers met de Nederlandse nationaliteit. Het is verleidelijk om te concluderen dat hun prestaties hieraan te danken zijn. Tegelijkertijd zien we bijvoorbeeld FC Twente degraderen, terwijl men in Enschede toch ook veel Nederlanders onder contract heeft staan.
De eindstand van de Eredivisie in het seizoen 2023-2024.
Met bovenstaande eindstand komt onze derde hypothese al enigszins op losse schroeven te staan. De traditionele top 3 plus AZ nestelde zich namelijk al direct in de top van de Eredivisie. De vreemde eend in de bijt is dan toch FC Utrecht. Zal deze club de nieuwverworven status als binnenlandse topclub kunnen verstevigen, of weten Ajax, AZ en Feyenoord de orde vlug te herstellen?
Na maximaal drie jaar is  ‘de orde’ hersteld in de Eredivisie: de grote clubs delen weer de lakens uit.
Om antwoord te kunnen geven op de zojuist gestelde vraag, kijken we naar de uitkomsten bij deze hypothese. En ja, het duurde exact tot en met het einde van het derde seizoen dat de ‘de orde’ weer was hersteld in de Eredivisie. FC Utrecht hield overigens dapper stand, want in het seizoen 2024-2025 (seizoen twee in onze simulatie) werd de derde plek gepakt, achter PSV (titelprolongatie) en Ajax. De achterstand bedroeg echter al twintig punten, beduidend meer dan dat ene schamele puntje uit het eerste seizoen.
Waar in het tweede jaar nog 64 punten werd gepakt door Utrecht, kelderde dit aantal in het seizoen 2025-2026 naar 55 punten. Voor het eerst in deze simulatie stond de traditionele top 3 plus AZ weer bovenaan in de Eredivisie. Deze vier clubs zouden ook de daaropvolgende twee seizoenen de bovenste vier plekken blijven bezetten, waarmee we voorzichtig kunnen concluderen dat ‘de orde’ hersteld werd.
De eindstand van de Eredivisie in het seizoen 2025-2026.
Na vijf jaar zijn de salarissen van Eredivisiespelers verdubbeld.
Als je de belangrijke spelers binnen wilt houden, moet je betalen, dat is zo klaar als boter. Die urgentie zal alleen maar groter zijn wanneer je beperkt bent tot het opstellen van home grown players. Om te verifiëren of onze verwachting betreffende het verdubbelen van de salarissen is uitgekomen, gaan we als volgt te werk: we pakken de tien teams met de hoogste salarislasten en tellen de lasten bij elkaar op. Dit doen we bij aanvang van de game en dat doen we na vijf jaar simuleren.
In 2023 was de gecombineerde salarishuishouding van de tien clubs die het meeste uitgaven aan salarissen €142.970.000,-. Ajax, Feyenoord en PSV waren verantwoordelijk voor €104.800.000,- van dat bedrag, een slordige 73%. Vijf jaar later, in 2028, geven de tien meest spenderende clubs €296.210.000,- per jaar aan salarissen uit. Dat is een stijging van 106%, oftewel een ruime verdubbeling. Onze verwachting is uitgekomen. Van het totaalbedrag komt overigens 63% op het conto van Ajax, Feyenoord en PSV. Dat is minder dan in 2023, waarmee wordt aangetoond dat de salarissen doorheen de hele Eredivisie gestegen zijn.
 
De totale jaarlijkse kosten aan salarissen in 2028 in beeld.
Als extraatje hebben we gekeken naar de grootverdieners per club. Wat geven de clubs uit aan de speler die in hun ogen het meeste waard is? Direct wordt duidelijk dat die bedragen enorm verschillen tussen de achttien Eredivisieclubs. Absolute grootverdiener is Kenneth Tayler met ruim zeven ton per maand. Daar moet Yiandro Raap, de duurste jongen van Fortuna, drie jaar voor voetballen, om het contrast maar aan te geven. Bij PSV valt de naam Bakayoko op, omdat dit een typische home grown speler is; hij genoot (een deel van) zijn opleiding in Eindhoven en kon zo alsnog uitkomen in de Eredivisie, ondanks de afwezigheid van een Nederlands paspoort. Iets wat hij later overigens goed maakte door zich te laten naturaliseren. Een andere opvallende naam is Bradley de Nooijer bij RKC. Blijkbaar wilden de Waalwijkenaren koste wat koste een Nederlandse back toevoegen aan hun selectie. Ironisch genoeg speelde hij in twee seizoenen slechts dertien wedstrijden voor zijn club – goed gecasht!
De maandsalarissen van de grootverdieners.
Het vervolg
We zijn nog niet klaar met dit experiment. Zoals beloofd bespreken we in een tweede artikel onze hypotheses die zijn opgesteld voor de langere termijn. Daarna zal nog een derde artikel volgen waarin we enkele bijzondere statistieken in beeld brengen. Wie werden bijvoorbeeld de topscoorders? Wie werden de beste spelers? En wat te denken van opvallende transfers? Stay tuned!
