Op verzoek heb ik een gids samengesteld over het maken van een 'personal novelle', ik leg in deze gids uit hoe ik het zelf doe. Een 'personal novelle' houdt in dat het gaat om mij, om de manager. Alles is vanuit het standpunt van de manager beschreven en het gaat vooral om zijn belevenissen, waarnemingen en natuurlijk: zijn loopbaan. Dat hoeft niet de beste manier voor iedereen te zijn, want er zijn verschillende soorten novellen. Ik ga stap voor stap te werk, in de volgorde die in mijn ogen het handigste is.
Het begint met FM, welke club ga je leiden? Het kan natuurlijk ook een land zijn, waarvan je bondscoach bent. Begin je met een grote club of wil je, zoals ik vaak doe, een kleine club naar successen leiden in verschillende seizoenen? De clubkeuze is belangrijk. Als je geen spelplezier hebt, zul je de game niet lang volhouden. De novelle hou je dus ook minder lang vol. Je eigen favoriete club kiezen is vaak geen slecht idee. Over de club die ik kies, ga ik dan informatie zoeken die bruikbaar is voor een goede introductie, waarin ik kort iets over de club vertel. Ik ga er (nog) niet diep op in.
Titel
De titel is natuurlijk heel erg belangrijk voor je novelle. Mijn titel is “De loopbaan van El Martiño” omdat het niet clubgebonden is. Stel, je kiest de naam van de club als titel en je stapt na twee seizoenen over, dan moet de novelletitel ook veranderd worden. Dat is natuurlijk niet erg handig, dus kies alleen de clubnaam als titel als je echt van plan bent met één club te presteren. Mijn titel is nog niet echt pakkend, maar je kan hele originele titels bedenken. Een leuke uitdrukking die op jou of jouw carrière van toepassing is, misschien.
Daarna bedenk ik het hoofdpersonage. Ik ga altijd uit van mezelf, ik gebruik ook mijn eigen naam en soms een bijnaam. Wat ik belangrijker vind, is de achtergrond van deze persoon. Ik heb altijd voor mezelf op een rijtje wat het verleden is van de persoon. Ben ik eerder trainer geweest, heb ik een verleden op het veld, waar kom ik vandaag en waar ligt mijn hart? Dat zijn vragen die ik vooraf altijd invul. Ze komen in mijn novelle altijd van pas. In de eerste post geef ik een deel van deze informatie ook prijs, maar niet te gedetailleerd. Dat komt later in het verhaal aan bod.
Opmaak
Hier is het gedeelte waarin je je verhaal begint te posten dus begonnen. Bedenk of je met kopjes boven elke post werkt of niet, dat is belangrijk. Als je met kopjes werkt, wissel dan goed af. Mijn tip is om de titels pas na het deel te bedenken, vooraf bedenken levert vaak minder goede titels op. Let ook op dat je niet teveel in je titel prijsgeeft aan informatie, dat neemt de wil weg om het verhaal te lezen.
Voorgeschiedenis
Dan ga ik terug naar de gekozen club. Ik bedenk een situatie waarin ik aangenomen word als nieuwe trainer, als ik nog geen trainer van de club was (in de bedachte achtergrond). Die situatie zet ik uiteen in verschillende posts, omdat er wel wat tijd overheen gaat en ik graag spanning opbouw in het verhaal en dat kan door verschillende posts te doen. Ik breek de posts vaak af met zogenaamde 'cliffhangers'. Met cliffhangers bedoel ik dat het verhaal op een spannend punt wordt afgebroken, zodat de lezer de volgende keer weer leest om te zien hoe het afloopt of verder gaat. Dit zie je ook in soaps op televisie.
Introduceren van club/land
Nadat ik trainer ben van de club, vertel ik uitgebreider over de club en de spelers die ik tot mijn beschikking heb. Ook vertel ik over het transferbeleid dat ik ga toepassen en over de andere clubs in de competitie. Ook financiële zaken en de doelstelling komen hier aan bod, dit vind ik belangrijk om kenbaar te hebben gemaakt voordat het seizoen met wedstrijden begint. De voorbereiding schrijf ik ook altijd volledig uit, die is ook belangrijk. De voorbereiding vloeit een beetje tussen de transfers door, zoals in het echt. Focus jezelf niet op één aspect, want een trainer/manager heeft veel meer bezigheden. Je kan je wel in één post focussen op één bepaald aspect (aankopen bijvoorbeeld), maar blijf dat niet verschillende posts achter elkaar doen.
Transfers
Als mijn transfers zijn afgerond en de competitie op het punt staat te beginnen, maak ik doorgaans screenshots van de selectie (soms het transferoverzicht) en de divisie waarin we spelen, zoals die er bij aanvang uitziet. Deze screens krijgen weinig nadruk, omdat ik de aandacht op de tekst gericht wil hebben. Dit doe ik doorgaans door deze screens te verwerken in de tekst als links. Dan weet je dat de lezer ook de tekst leest.
Media
Goed, het seizoen kan beginnen, maar voor dat we aan de wedstrijdverslagen toekomen, heb ik nog wat posttips voor jullie. In het verhaal kan het natuurlijk gebeuren dat jouw naam in de media genoemd wordt. Krantenberichten maak ik met behulp van quoten op het forum, waardoor de tekst uit het krantenbericht in een wit apart kader komt te staan. Dat is om het overzichtelijk te houden. Let erop dat kranten neutraal zijn en altijd een kop boven het bericht hebben staan. Vervolgens, de dialoog. Gesprekken met mensen moeten vloeiend en vooral overzichtelijk verlopen. Overzicht is één van de sleutelwoorden voor een novelle. Gebruik aanhalingstekens voor de tekst die gesproken wordt. Je kan een gesprek op meerdere manieren schrijven, hier wat goede voorbeelden:
“Jan,” zegt Olaf tegen zijn assistent, “Ik wil weten wat er vanmiddag op de training is gebeurd.” Jan kijkt op en antwoordt: “Niks.”
Olaf: “Jan, wat is er vanmiddag op de training gebeurd?”
Jan: “Niets, eigenlijk.”
“Wat is er vanmiddag op de training gebeurd?” vroeg Olaf aan Jan. Hij antwoordde dat er niks bijzonders was gebeurd.
Als je denkt dat je de mist ingaat met aanhalingstekens in gesprekken, dan kun je het beste de tweede optie pakken en de gesproken tekst ook schuin weergeven. Dan heb je meer kans dat het goed overkomt.
Spelling
Je moet ook wel goed Nederlands kunnen om dit te schrijven, en dan bedoel ik geen spellingscontrole in word. Stijlfouten en spelfouten zijn slechts een onderdeel ervan. Wat ik vaak mis zie gaan, is interpunctie (het gebruik van punten en komma's) en hoofdlettergebruik.
Een mooi verhaal of FM?
We zijn nu toch wel aanbeland bij het seizoen. Ik vind het doorgaans leuk om met regelmaat af te wijken van FM, maar ik waarschuw jullie wel: Doe dat niet té lang, want dan verlies je het FM-aspect uit het oog. Nu heb ik in vier seizoenen veel meegemaakt in mijn verhaal; Mijn vrouw is vermoord, de clubkas is leeg geroofd, een supporter viel me in mijn eigen huis aan, terroristen maakten Las Palmas onveilig en ga zo nog maar even door. Het is misschien wat overdreven, maar het werkt wel. Ook gebruik ik de actualiteit voor mijn verhaal. Die terroristen dus, maar ik heb ook een deel geschreven voor David di Tomasso. Maar goed, laten we het eens gaan hebben over de beschrijving van een wedstrijd.
Wedstrijden verslaan
Hoe ik het altijd doe, is gewoon te vertellen over mijn gevoelens bij de wedstrijd. Mijn gevoelens spelen een belangrijke rol, vooral in de rust en aan het eind van de match. Ik gebruik veel uitdrukkingen die je ook hoort bij commentatoren op televisie en zorg ervoor dat ik niet steeds dezelfde soort zinnen gebruik, dat gaat vervelen voor de lezer. Probeer steeds andere woorden te gebruiken met dezelfde betekenis (lat, deklat, dwarsligger). Ik gaf bij mijn oude novelle “Revolutie in Maastricht” ook een overzicht van de scoreverloop in een quote weer, onderaan de beschrijving van de wedstrijd. Daarin gaf ik dan schematisch weer wie er hadden gescoord en in welke minuut, en ook vaak eventuele rode kaarten. Dit is een mooi voorbeeld om dit te doen, want ik ben er wel van gecharmeerd:
NAC Breda – PSV 2-0
'06 Slot 1-0
'67 Zwaanswijk 2-0
Rode kaart: Arouna Koné
Uitdrukkingen
Ik gebruik in het verhaal veel uitdrukkingen, kort of lang, dat maakt niet uit. Het gaat erom dat het dan prettiger leest. Ik probeer wel te voorkomen dat ik uitdrukkingen gebruik die de meeste mensen niet kennen, want dat heeft natuurlijk een averechts effect op het verhaal. Ook een teveel aan uitdrukkingen is niet gunstig.
Verteltijd
Hou ook altijd het tijdsverloop in de gaten, ga niet ineens vijf weken samenvatten in één post zonder dat duidelijk aan te geven in de tekst, terwijl je normaal uiterlijk 1 week in een post beschrijft. Transfers kunnen ook niet te snel lopen. Een groot deel is fictie en dat is ook prima, maar overdrijf het niet. Wat betreft dat tijdsverloop, tussen de wedstrijden door gaat het natuurlijk sneller als bij de duels zelf. In de zomerstop/winterstop schrijf je nu eenmaal over een langere periode in één post, dat snapt de lezer ook wel.
Voorspellingen
Als je zo langzaam het einde nadert, kun je gaan schrijven over waar je denkt te gaat eindigen in het seizoen. Je kan schrijven over de strijd om… welke plaats je dan ook nog denkt te kunnen halen. Gebruik hiervoor ook de media, die schrijven juist over verschuivingen in het klassement.
De ontknoping
Aan het eind laait de spanning vaak nog één keer op, dat verhaal ik dan ook meteen. De eindstanden en resultaten aan het eind kun je weer op screens zetten, maar wel als ondersteuning van de tekst. Het hoeven niet persé links te zijn, want deze informatie is voor de lezer ook heel interessant. Ik evalueer doorgaans ook de selectie aan het eind van het seizoen: Wat voor gevolg heeft het presteren van elke individuele speler voor volgend seizoen? Mogen ze blijven, of moeten ze weg? En ook belangrijk, heb je jeugdproducten die aanspraak maken op een doorbraak? Als je promoveert is een link naar de screen van de eindstand van die divisie ook wel een aardig extraatje.
Interactie
Je kan dus zo verhaal schrijven, maar ik wil toch besluiten met wat tips. Hou veel interactie met je lezers, laat ze regelmatig weten dat je bijvoorbeeld screenshots op aanvraag plaatst. Plaats die als ze gevraagd worden dan zo snel mogelijk. Ook kun je elke vorm van kritiek die van de lezers afkomt serieus nemen. Als dat leidt tot een beter verhaal, leidt dat ook tot meer lezers. Experimenteren is heel goed, maar vraag je lezers ook om hun mening. Hoewel het belangrijk is dat jij het graag schrijft, wil je ook lezers hebben en hun mening doet er dus ook toe.
Gebruik het verleden
Wat ik ook doe in mijn verhaal, is oude personen terug laten komen. Banden met het verleden worden naar voren gebracht. Zo zie je in mijn novelle oude assistenten van mij terugkeren om de zoveel tijd. Een teveel aan flashbacks, herinneringen uit het verleden, kan de lezer trouwens gaan verwarren.
Tot slot
Ik denk dat je heel wat wijzer bent geworden over hoe ik mijn novelle schrijf, maar ik wil benadrukken dat dit niet voor iedereen is weggelegd. Je kan te weinig taalgevoel hiervoor hebben, je kan te weinig tijd ervoor hebben, je kan het niet leuk vinden, er zijn genoeg redenen waarom je op een andere manier zou willen schrijven.
