Jaren geleden, in een voorloper van Football Manager was Athletic Bilbao een legendarisch team met een even legendarische tactiek. Als manager in Spanje won ik het hele seizoen alles, maar verloor ik die twee wedstrijden tegen de Basken. Tegenwoordig is het eigenwijze Bilbao een degradatiekandidaat in Spanje, maar probeerde ik oude tijden te doen herleven in FM2008. Daarom nam ik de club over en gebruik ik de formatie van mijn angstgegner van destijds…
De legendarische formatie van Bilbao was eigenlijk heel simpel. Vier verdedigers op rij, een verdedigende middenvelder daar voor, drie centrale middenvelders met een pijltje naar voren en twee spitsen. Maar als je als grote club (ik speelde toen graag met Barcelona) tegen Bilbao speelde wist je bij voorbaat al dat je had verloren. Hoe het kon? Dat zal altijd het geheim van Bilbao blijven. Er stond in ieder geval een ijzersterk team met namen als Joseba Etxeberria, Ismael Urzaíz en Julen Guerrero. Urzaíz was de ideale targetman, Guerrero een geweldige spelmaker. Maar twee van de drie zijn ondertussen al vertrokken, alleen Etxeberria speelt nog bij de club. Urzaíz is ondertussen niet meer de spits die hij ooit was en Guerrero is gestopt met voetballen en opgenomen in de technische staf van Bilbao als jeugdtrainer.
Bilbao is een club met één van de best bewaarde tradities uit het hedendaagse voetbal. Als manager mag je namelijk alleen maar Baskische spelers aantrekken (dat zijn Spanjaarden uit het Baskenland, "Bask" is tevens de tweede nationaliteit van sommige Spanjaarden). Ook in Football Manager zit dat verwerkt. De Basken zijn een eigenwijs volk dat strijd voor onafhankelijkheid en zelfs een terroristische afscheidingsbeweging (ETA) kent. Dat zie je dus ook een beetje terug in het beleid van de plaatselijke voetbalclub. Bilbao is de hoofdstad van Bizkaia, één van de zeven Baskische provincies. Dit alles maakt het managen van de club niet makkelijker, maar wel leuker. Overal om je heen zie je teams met allerlei nationaliteiten, topspelers uit alle landen. Daarom is het geen verrassing dat Bilbao het moeilijk heeft zijn hoofd boven water te houden.
Tegenwoordig spelen er best goede spelers bij Bilbao, maar geen wereldspelers met specifieke kwaliteiten als Urzaíz. Een echte goede kopper hebben ze niet, een superdribbelaar ook niet meer. Het team bestaat meer uit spelers die wat meer allround zijn. Maar alle spelers zijn redelijk slim en hebben een goede mentaliteit. Toen ik dat wist, besloot ik dat ik een tactiek moest maken waarin samenwerking het belangrijkste is. Samenwerking werd het toverwoord.
Als formatie koos ik zoals gezegd het klassieke 4-1-3-2 systeem van Bilbao. De formatie heeft weinig spelers op de flanken, en veel centraal in het veld. Dat schept ruimte voor de backs op op te komen en mee te voetballen met het middenveld, als een soort extra middenvelders. Met drie aanvallend ingestelde middenvelders, de backs en de verdedigende middenvelder heb je in balbezit dus genoeg mensen om dominant te kunnen voetballen.
De kracht van het middenveld zit hem in dit overtal, maar ook in de manier van spelen. De spelers passen snel en kort, waardoor de tegenstander amper kans krijgt de bal te veroveren. Als een speler er even niet uitkomt, kan de bal altijd terug naar de verdedigende middenvelder of naar de zijkant, waar de backs opkomen. Zo heeft het team alle tijd om het juiste moment te vinden voor een schot, voorzet of een steekpass.
Geen van mijn verdedigers is echt een goede kopper om de kopsterke spits van de tegenstander te dwarsbomen. Maar het zijn verder wel goede verdedigers. Ik liet ze daarom ondersteunen door de verdedigende middenvelder, die eventuele slippertjes kan corrigeren. Omdat ze slim en mentaal vrij sterk zijn, stond mijn verdediging toch vrij goed. Ik liet ze alle ballen vrij direct naar voren spelen, weg is weg en dat gaf ons de mogelijkheid snel te kunnen counteren.
Het middenveld geeft je de mogelijkheid om drie creatieve mensen op te stellen. Maar bij balverlies moeten ze óók druk zetten en meeverdedigen. Daarom vind ik positiespel ook voor hen belangrijk, anders kan je tegenstander je te gemakkelijk wegtikken. Het middenveld kan alleen tot zijn recht komen met redelijk goede passers.
De spitsen die ik tot mijn beschikking had, waren niet sterk in de lucht. Ik liet ze dus anticiperen op de steekpassen van het middenveld en bij voorzetten moesten ze het vooral hebben van slimme loopacties. Maar ze voetballen ook vaak genoeg mee en proberen te kaatsen met het middenveld.
Ik liet mijn team niet alleen snel spelen, maar ook counteren. Een degradatiekandidaat is namelijk vaak de underdog in een wedstrijd en mijn spitsen waren vooral goed als ze de ruimte kregen om via de grond aan te vallen. Counteren kan alleen werken als een team gedisciplineerd verdedigt en de bal ook werkelijk kan veroveren. Daarom mogen mijn middenvelders en aanvallers vrij veel druk zetten. De verdedigers zetten pas druk wanneer de tegenstander al wat verder is opgerukt.
Aan de hand van deze tactiek wist ik dominant te voetballen, maar toch scherp te zijn op de counter. Het team creëert veel kansen en heeft weinig balverlies. Grote tegenstanders uit de competitie zijn vaak verrast, omdat we en counteren, en dominant voetbal spelen op basis van balbezit. Zo heb ik de oude spirit van Bilbao teruggekregen in de Baskische hoofdstad, en storm ik af op een uitstekende plek in de eindrangschikking van de Primera Division.
Mocht je gebruik willen maken van deze tactiek, denk dan aan het volgende:
– Pas de spelersinstructies aan aan de kwalitieiten van je spelersgroep.
– Stel de dode spelsituaties in op basis van de zwaktes en sterktes van je spelersgroep.
– Varieer met de passingstijl: door de passingstijl iets directer te zetten zijn de counters vaak scherper en sneller.
Praat verder over deze tactiek op het forum.
