Uit liefde voor het spel en uit passie voor de FM-gemeenschap hebben we de afgelopen jaren vele artikelen met jullie gedeeld. Clubsuggesties, longreads over tactieken, lijsten met talenten, ga zo maar door. Met dat alles blijven we gewoon doorgaan. Maar we gaan ook iets anders doen. We gaan vanaf het begin beginnen; onze eigen Genesis. In het eerste en tweede deel hebben we uitgebreid stilgestaan bij het aanmaken van een game, het kiezen van een club en het creëren van je managerspersona. Na het doorlopen van al die stappen, gaat het spel echt beginnen: de eerste dag bij de nieuwe club is een feit. Direct worden er acties van de nieuwe manager gevraagd.
Tactiek bepalen
Een van de eerste berichten die je in je inbox ontvangt, is een instructie om een tactische richtlijn aan te gaan geven. Met andere woorden: er moet een tactiek op de tekentafel komen. Door op creëer nu tactiek te klikken, kom je terecht in het tactiekenscherm, waar je direct voor een keuze komt te staan. Wil je (1) een tactiek samenstellen met behulp van een wizard, (2) vanaf ‘nul’ zelf een tactiek opbouwen of (3) een al bestaande tactiek inladen?
We mogen gerust stellen dat de tactiekenwizard over het algemeen geen al te beste tactieken oplevert; daarvoor is alles te vrijblijvend ingesteld. Je zal er dus zelf zaken aan toe moeten voegen. Er zijn online gidsen volgeschreven over het creëren van een tactiek. Een uiteenzetting over wat wij de beste wijze vinden, laten we achterwege. Wel willen we een aantal tips meegeven voor als je voor het eerst aan de slag gaan met het creëren van een tactiek.
Tactiek creëren
Ga eerst uit van een stijl, mentaliteit en formatie. Eigenlijk is dit hetzelfde als de wizard gebruiken. Gebruik hierbij uiteraard je gezonde verstand. Tiki-taka is een populaire term, maar dit type spel zal moeilijk van de grond komen bij een degradatiekandidaat met beperkt technische spelers.
Na het kiezen van de stijl, kun je een formatie kiezen die hier volgens FM bij past of een formatie die je zelf toe zou willen passen. Ook hier geldt weer: gebruik je gezonde verstand – vleugelspel met een smalle ruit op het middenveld is geen logische combinatie.
Vervolgens kijk je naar de mentaliteit. Hoe wil je dat je team de tegenstander tegemoet treedt? Vaak is dit een onderdeel dat je gedurende een seizoen vaker verandert, afhankelijk van je tegenstanders. Tegen een nietig team in de beker kun je prima aanvallend spelen, terwijl dat tegen een topper wellicht moeilijker wordt.
De laatste stap is het ontdekken van de spelersrollen en teaminstructies (plus eventueel de spelersinstructies.) Door op een poppetje uit de formatie te klikken, kun je kiezen uit verschillende spelersrollen voor de positie. Per positie wordt uitgelegd wat een speler in die rol probeert te doen. Hetzelfde geldt voor de mentaliteit; ook hier wordt uitgelegd wat een speler doet. Links in je tactiekenscherm zie je nog drie kaders voor de teaminstructies. Ook hier gaan we nu niet over uitweiden. Het toverwoord op dit gebied is waarschijnlijk balans. Probeer er eens mee te spelen en zie wat het je in de oefencampagne oplevert.
Tactiek downloaden
Natuurlijk kun je er ook voor kiezen om een kijkje in de keuken te nemen bij andere FM’ers. In de Steam Workshop staan honderden, zo niet duizenden tactieken die je vrij kunt downloaden door op abonneren te klikken. Vaak zijn deze tactieken specifiek afgestemd op een team van de betreffende FM’er, maar het kan je wel meer inzicht geven in bepaalde tactische speelstijlen. Gedownloade tactieken verschijnen automatisch in je map met tactieken (mijn documenten / sport interactive / football manager 2023 / tactics).
Bestaande tactiek gebruiken
Wanneer je een tactiek vanuit Steam hebt geïmporteerd, kun je die vinden door een bestaande tactiek toe te voegen (laad tactiek); dit geldt ook voor tactieken die je wellicht in een eerder stadium hebt gemaakt toen je met FM bezig was. Voor deze laatste optie kiezen we in onze game met De Graafschap.
Je ziet nu twee balken bovenin het scherm verschijnen: bekendheid en intensiteit. De bekendheid geeft weer in hoeverre het elftal bekend is met de betreffende tactiek. Aangezien we gebruikmaken van een opvallende formatie en het dag één is bij de club, is deze tactiek voor het team volstrekt onbekend. Via oefenwedstijden en trainingen zorg je voor meer bekendheid. Wat hierin verder meespeelt, is de managerstijl die je bij het aanmaken van de game hebt gekozen. Een tacticus of voetbalprofessor leert zijn team sneller een tactiek aan dan een opleider. De intensiteit geeft weer hoeveel er fysiek gevraagd wordt van de spelers. Hoe aanvallender je speelt en hoe meer druk je de spelers laat zetten, hoe hoger de intensiteit zal zijn. Een intense speelstijl vraagt zeer fitte spelers en kan sneller zorgen voor blessures.
Selectiebreedte
Het blijft een eeuwige discussie: stem je de tactiek af op je spelersmateriaal, of je spelersmateriaal op je tactiek? Bij clubs met voldoende middelen – hallo, Manchester City – zien we vaak het laatste gebeuren. Wat je in ieder geval wil, is je beschikbare spelers in hun kracht zetten. Om een eerste overzicht te krijgen, kun je de selectiebreedte inzien aan de hand van de opstellingsplanner (in het linkermenu te vinden.) Door op toon volledige selectie-weergave te klikken, krijg je een indicatie van je assistent te zien.
Door de bank genomen zie je elke positie het liefst dubbel bezet. Bij een topclub moeten de twee opties niet te veel van elkaar onderdoen en bij een kleinere club ga je sneller voor een degelijke back-up of een jong talent dat staat te trappelen zijn kans te pakken. Als we kijken naar het rapport van onze assistent bij De Graafschap, zijn we redelijk tevreden. Let wel, het is en blijft een indicatie. De assistent kijkt in hoeverre de spelers op dit moment in staat zijn een rol te vervullen. Echter, door een speler vaker op een positie in te zetten en/of om te trainen naar een positie, zal hij meer bedreven worden op die positie. Zo missen we in onderstaand overzicht Charlison Benschop, terwijl hij volgens FM wel capabel is voor een AMC-positie. Dat we hem toch niet zien, heeft ermee te maken dat andere spelers op dit moment net iets meer bedreven zijn in de toegewezen rol.
Aan de hand van een selectieplanner kun je voorzichtige conclusies trekken wat betreft contracten en transfer- of scoutingsfocus. Met name jonge spelers die tegen een basisplaats aanschurken, houd je het liefst lang onder contract; zij vertegenwoordigen waarde. Oude spelers die nu al niet meer de eerste keuze zijn, zullen op den duur alleen maar geld kosten bij een contractverlenging.
Wat ons opvalt, is dat de rechtsbackpositie vrij dun bezet is; bovendien is Schouten gehuurd en zit Fortes in de herfst van zijn carrière. Voor deze positie gaan we in een ander deel van deze beginnersgids de scouts op pad sturen.
Visie en verwachtingen bepalen
Iets wat ook direct bij binnenkomst bepaald moet worden, zijn de visie en verwachtingen die de club heeft. Dit gaat over de cultuur van de club, doelen voor het huidige seizoen en een vijfjarenplan. Hier kun je dus direct zien wat er van je verwacht wordt als kersverse manager. Het is mogelijk om te onderhalen over de gestelde doelen. Hoe vastberadener je managerspersona is, hoe hoger de kans dat het bestuur meegaat in de door jou voorgestelde veranderingen. Echter, de speelruimte is vaak maar zeer beperkt, zeker als je nog geen noemenswaardige ervaring hebt opgedaan als manager. Het advies luidt dan ook om de doelen te accepteren zoals ze voorgesteld worden, om niet gelijk met het bestuur in een clinch te komen liggen.
Het ene doel wordt belangrijker geacht dan het andere. Een doel dat niet zwaar meetelt in de beoordeling van jou als manager wordt favoriet genoemd. In onze game bij De Graafschap zien we dat terug in het doel om contracten van 33+’ers een maximale looptijd van een jaar te geven. Zouden we dat niet doen, zal het bestuur het jammer vinden, maar niet meer dan dat. De belangrijkste doelen zijn de vereiste. Voor ons eerste seizoen zijn dat er twee: binnen het salarisbudget werken en in de bovenste helft van de competitie meespelen. Met name de competitieve prestaties bepalen vaak of een club verder met jou als manager wil gaan, of dat je bedankt wordt voor je diensten. Uiteindelijk, zo zien we, hoopt De Graafschap een seizoen later mee te spelen voor de play-offs – een gewenst doel.
Eventueel overige eisen en verwachtingen vanuit het bestuur en de supporters vind je onder clubvisie en vervolgens de tabbladen bestuur en steun vanuit het team. In dat laatste tabblad zie je bijvoorbeeld hoe groot de invloed van supporters is op het bestuur. Ook worden daar de rivalen genoemd – teams waar supporters maar al te graag van winnen. Mochten we in onze game Vitesse, NEC of Twente treffen, dan hopen de fans op een goed resultaat. Eigenlijk is er een duidelijke stelregel: hoe groter de invloed van supporters op het bestuur, hoe penibeler je situatie wordt wanneer je niet aan de supportersverwachtingen voldoet.
Vergaderingen technische staf
Tijdens de eerste dagen bij je club ontkom je er niet aan: meetings, afspraken, ga zo maar door. Eén van de terugkerende vergaderingen is die met de technische staf. De frequentie van deze vergaderingen kun je instellen op wekelijks, tweewekelijks, maandelijks of nooit. De optie daarvoor verschijnt zodra de eerste meeting wordt voorgesteld. Daar moet je overigens wel aan deelnemen en het kan je direct inzicht geven in de taken die je te wachten staan.
De technische staf zal vooral veel suggesties doen. Dit loopt uiteen van het kiezen van een aanvoerder tot het toewijzen van hoekschopnemers. Ook krijg je te horen welke spelers volgens hen een nieuw contract moeten krijgen, welke stafleden interessant zijn om aan te trekken en of er spelers zijn die een individuele trainingstaak zouden moeten krijgen.
Al met al zijn het zeer veel suggesties, zeker op zo’n eerste dag bij je club. Hoewel het aanlokkelijk is om hier direct mee aan de slag te gaan, luidt ons advies toch om hier tijdens de eerste meeting niets mee te doen. Je weet immers nog (vrijwel) niets van je spelers, de staf en alle andere randzaken. Waarom zou je blind meegaan in ideeën van assistenten, zonder eerst te bepalen welke plannen je zelf hebt?
Gedragscode
Nog een regeldingetje – nee, het leven van een manager gaat niet alleen over het creëren van een tactiek en het aanmoedigen van zijn elftal. De gedragscode wordt door de huidige aanvoerder aan je voorgelegd. Als vertegenwoordiger van de spelersgroep wil hij met de manager afspreken welke consequenties er worden verbonden aan bepaald gedrag. Hier komt voor het eerst iets belangrijks om de hoek krijgen dat te maken heeft met je verhouding met de spelers; als manager wil je een goede relatie in stand houden. Daar hoort transparantie bij.
Een gedragscode behelst de vaste boetes die worden opgelegd bij overtreding van een aantal disciplinaire regels, zoals het missen van trainingen en wedstrijddagen of het ontvangen van rode kaarten. Je kunt ervoor kiezen geen gedragscode af te spreken, maar daarmee loop je geheid in de valkuil dat spelers niet gelijk behandeld gaan worden gedurende het seizoen. Waarom krijgt de ene speler wel een boete na een directe rode kaart en de andere geen of zelfs een hogere boete? Scheve gezichten wil je hoe dan ook voorkomen, omdat dit de sociale structuur en de relatie met je spelers in gevaar brengt. Het advies is dus: spreek die gedragscode af.
Het voorstel van de aanvoerder – in ons geval Siem de Jong – is niet het voorstel waar je direct mee akkoord hoeft te gaan. Ook hier heb je weer een kleine speelruimte in de onderhandeling, waarbij – opnieuw – het karakter van je managerspersona meespeelt. Uiteraard moet je hier geen extreme aanpassingen doen, want geen enkele speler wordt blij van twee weeksalarissen boete na het ontvangen van twee gele kaarten; het moet wel in verhouding blijven. In onze game passen we het voorstel iets aan. Spelers die één keer een training missen of niet op komen dagen, leveren een weeksalaris in. Bij een tweede overtreding kost het hen twee weken. Hetzelfde gaat gelden voor directe rode kaarten. Ja, we verwachten discipline bij de spelers.
De aanpassingen worden door de aanvoerder mee terug genomen naar de spelersgroep. Tijdens het kennismakingsgesprek dat je met de hele groep hebt, komt het vervolgens opnieuw aan bod.
Kennismaken met je spelers
Een nieuw gezicht voor de groep, dus de spelers willen weten met wie ze te maken hebben. Je stelt jezelf eerst voor als de nieuwe coach van de club, waarna de focus al snel op belangrijke zaken komt te liggen. Het belangrijkste bij de kennismaking is dat je je spelers tevreden weet te houden. Door met onrealistische doelen te komen, jaag je de groep tegen je in het harnas en zal het algehele moraal dalen.
Wanneer je de verwachtingen voor het seizoen doorneemt met de groep, houd dan rekening met de doelstellingen die al met het bestuur zijn afgesproken. Het is raadzaam om die doelstellingen te volgen: ze zijn realistisch en worden gedragen door club en spelers.
Ook kun je beloftes doen aan het team. Een voorbeeld daarvan is dat je belooft om gedurende het seizoen veel jeugdspelers een kans te geven. Misschien wil je je wel gaan versterken in een specifieke linie of ga je meer stafleden aantrekken. Vergeet niet dat beloftes waargemaakt moeten worden. Een trainer die niet doet wat hij zegt, wordt daarop aangekeken door zijn spelers, die het vertrouwen in hem kwijtraken en al snel zullen aangeven niet meer voor de manager te willen voetballen. Aan de selectie beloven we dat er jeugdspelers opgesteld gaan worden. Maar liefst vijf spelers verwachten dat we deze belofte na gaan komen. Zouden we er nu voor gaan kiezen om de jeugd te laten voor wat het is, krijgen we na verloop van tijd vijf spelers op bezoek die hun ongenoegen willen uiten over onze niet-nagekomen beloften.
Tot slot wordt ook de gedragscode ter sprake gebracht. Vaak is dit een mededeling vanuit jou als manager en zullen de spelers aangeven hoe zij hiernaar kijken. Per speler kun je bovenin het beeldscherm de reactie aflezen. Kijkt een speler positief naar je voorstel, dan is er een tekst in het groen te zien. Vinden ze het niet zo fantastisch, dan kleurt de tekst oranje of rood. De elftalleiders zullen soms een opmerking maken waar je nog weer op kunt reageren.
Als algehele tip kunnen we hier nog meegeven dat je nooit ruzie moet gaan zoeken met je spelers. Is de hele groep het niet met je eens, geef dan aan dat je het fout had ingeschat. Tevredenheid en moraal zijn twee niet te onderschatten aspecten die invloed hebben op de trainings- en wedstrijdprestaties.
Persconferentie(s)
Net als dat je kunt aangeven hoe vaak je deel wilt nemen aan de vergaderingen met de technische staf, kun je ook aangeven in hoeverre je betrokken wilt zijn bij de persconferenties. Hoe je dit kunt instellen, leggen we zometeen uit; voor nu houden we het bij de eerste persconferentie: hét moment dat de media kennis mogen maken jou. De mannen en vrouwen van de pers kunnen je maken of breken. Je wilt daarom ook een goede indruk achter laten. Alleen dat is al een overtuigende reden om deel te nemen aan de eerste persconferentie.
De antwoorden die je geeft hebben invloed op de relatie die je hebt met journalisten. Hoe vervelender jij doet, hoe kritischer de vragen en berichtgevingen in het verloop van de game zullen zijn. Ook kunnen antwoorden die je geeft effect hebben op spelers. Zo krijg je de vraag of een bepaalde speler aanvoerder blijft. Als je je aanvoerder en plein public gaat afvallen, dan maak je geen vrienden met een belangrijke speler in de kleedkamer. Kortom, blijf in al je antwoorden realistisch én positief. Zo kun je zonder gezeur starten bij je nieuwe club.
Geen zin om zelf persconferenties af te handelen? Ga dan naar staf / verantwoordelijkheden / media en delegeer de verschillende typen persmomenten aan je staf.
Tot zover deel één over het kennismaken met je nieuwe club. In deel twee kijken we naar het spelersmateriaal, de staf en de financiën.
