“Jullie staan als een stel ZOUTZAKKEN te voetballen! Die tegenstander is drie keer niets en jullie laten je helemaal wegspelen, waar is de beleving? Willen jullie wel WINNEN? Het is anders niet te zien!!! GLOEIENDE!”. Het liefst zou ik mijn team tot de grond afbranden. Ik ben zo ontevreden over de eerste helft, grr… Maar is dat wel het verstandigst op dit moment? Hebben mijn jongens niet een duwtje in de rug nodig?
Natuurlijk is het lekker om af en toe flink te keer te gaan tegen je spelersgroep. Het kan ook een zeer effectief middel zijn om alsnog de winst binnen te slepen. Maar alleen als je het op het juiste moment doet, als de situatie het toelaat.
Speeches kunnen namelijk wel degelijk effect hebben op een wedstrijd. Als je tactiek in orde is en je hebt de kwaliteiten in huis om te winnen, hangt het af van geluk en de mentaliteit van je spelersgroep. Het moreel van een spelersgroep is daarin heel belangrijk, maar ook wat de verwachtingen zijn van een bepaalde wedstrijd. Laten we bij het begin beginnen.
In de media
Voor de wedstrijd begint zal er in de media een favoriet voor de wedstrijd worden besproken. Je kunt daar rekening mee houden als je uitspraken doet in de media. Als je de underdog bent, kan je bijvoorbeeld zeggen dat je verwacht dat het een lastige wedstrijd gaat worden. Maar als je denkt dat je ploeg sterker is, kan je je spelers ook kracht geven door te zeggen dat je verwacht te winnen. Wees in ieder geval consequent in je uitspraken. Als je voor de wedstrijd zegt dat je makkelijk over een tegenstander heen loopt, vertel je spelers dan ook dat je een overwinning verwacht. Als je zegt dat je waarschijnlijk verliest, vertel je spelers dan ook dat er geen druk op ze rust om een resultaat te boeken.
Zeg alleen dat je zeker weet dat je gaat winnen als je dat ook zeker weet. De teleurstelling zal groot zijn als het niet zo blijkt te zijn. Als je in de media laat weten dat je waarschijnlijk de zwakkere ploeg bent, zullen de spelers het sneller verwerken als ze inderdaad verliezen.
Voor de wedstrijd
– Wens de ploeg succes
Deze optie kan je gebruiken als je er niet zeker van bent welke ploeg het sterkst is. Het is een vrij neutrale uitspraak, die weinig kwaad kan maar ook niet heel veel teweeg zal brengen. Het zet niet te veel druk op de spelersgroep.
– Dat je een overwinning verwacht
Dit kan je doen als je denkt dat je de wedstrijd kunt winnen en als je niet genoegen neemt met een slechter resultaat.
– Dat ze het voor de supporters moeten doen
Deze uitspraak is vooral nuttig in thuiswedstrijden. Het geeft je spelers extra energie om voor de supporters te strijden, maar het legt wel een aardig druk op ze om te presteren.
– Dat ze een zege kunnen boeken
Dit is een uitspraak die je kunt gebruiken als er weinig vertrouwen is dat je de wedstrijd kunt winnen, maar jij er toch van overtuigd bent dat het kan als de ploeg goed speelt. Het geeft je ploeg dus vertrouwen.
– Dat de druk er af is
Is de tegenstander zo sterk dat de kans nihil is dat je kunt winnen? Gebruik dan deze optie om de druk bij je speler weg te nemen. Ze zullen hun best doen en lekker proberen te voetballen, maar als je niet wint is het ook geen ramp, want het lag in de lijn der verwachting.
In de rust
– Dat je niets dan een zege verwacht
Dit is de meest extreme vorm van een uitbrander. Als je dit zegt ben je écht goed pissed. Kan heel effectief zijn, maar het kan ook averechts werken. Als de moreel van de spelersgroep al tot een nulpunt is gedaald, zal het de situatie alleen maar erger maken. Maar als je ploeg nog een goede moreel heeft, kan je makkelijk een uitbrander geven met het juiste effect. Je legt heel duidelijk de focus op het resultaat: er moet gewoon gewonnen worden.
– Dat ze er als een blok voor moeten strijden / waar is de wil om te winnen?
In deze uitspraak leg je de aandacht op het teamverband of de wedstrijdinstelling van de spelers. Je bent niet tevreden over het spel in de eerste helft en verwacht betering in de tweede helft. Je wil dus vooral dat het team beter gaat voetballen en hoopt dat daar ook een beter resultaat uit komt. Het is een iets mildere vorm van een uitbrander.
– Ploeg aanmoedigen
Aanmoedigen is een uitspraak die je kunt doen als je weet dat de wedstrijd nog niet beslist is. Je roept de spelers op het uiterste uit zichzelf te halen zonder een oordeel te geven over de eerste helft. Het kan dus prima werken als je een voorsprong moet verdedigen of als je niet te kritisch wilt zijn bij een achterstand of gelijkspel.
– Steek je spelers een hart onder de riem
Door je spelers een hart onder de riem te steken geef je eigenlijk aan dat je er niet meer in gelooft. Je troost je spelers met het slechte spel of met de gemiste kansen. Het verzacht de pijn (waardoor een wedstrijd misschien minder effect heeft op de teammoreel) maar zal zelden inspirerend werken.
– Laat je tevredenheid merken
Je bent simpelweg tevreden, dit kan je gebruiken als je op een comfortabele voorsprong staat en tevreden bent over het spel.
– Dat je in de zevende hemel bent
Zeer geschikt voor een wedstrijd waarin je de tegenstander helemaal van de mat speelt. Wees echter niet te vroeg zo positief, dat kan gemakzucht in de hand werken.
– Dat ze het voor de supporters moeten doen
Net als voor de wedstrijd kan het de spelers energie geven zich echt voor de supporters uit te sloven. Vooral geschikt voor thuiswedstrijden, en in veel situaties toepasbaar.
– Dat er geen druk op de ketel staat
Als je je spelers er aan wilt herinneren dat het resultaat van ondergeschikt belang is.
– Waarschuw je spelers voor zelfgenoegzaamheid / voorkom slechte prestatie
Dit is vooral handig wanneer je team erg vol van zichzelf is en heel goed speelt. Je waarschuwt voor onderschatting van de tegenstander en kunt hiermee een come-back van de tegenstander de kop indrukken.
Na de wedstrijd
– Geef je team een uitbrander
Een uitbrander geven na de wedstrijd kan, maar dat zou ik alleen doen als er sprake is van een uitzonderlijk slechte tweede helft. Bijvoorbeeld bij het weggeven van een 3-0 voorsprong.
– Laat je teleurstelling merken over de prestatie
Als je vind dat het team over de hele wedstrijd niet heeft laten zien wat je er van had verwacht.
– Steek je spelers een hart onder de riem
Als je team ondanks zijn goede spel niet heeft gewonnen en je het gevoel hebt dat ze hun best hebben gedaan, kan je de pijn verzachten.
– Dat ze hun best deden
Als je ondanks het resultaat tevreden bent over de inzet en het vertoonde spel.
– Laat je tevredenheid merken
Als je tevreden bent over het resultaat en het vertoonde spel. Ook toepasbaar wanneer je goed hebt gespeeld tegen een grote club, maar toch hebt verloren.
– Dat je in de wolken bent
Vooral handig na een geweldige prestatie van je team.
– Dat ze elke wedstrijd zo moeten spelen
Dit kan je vooral gebruiken na een matige reeks, waarin je team niet heel goed speelt. Pas op dat je de spelers niet beledigt door dit te zeggen en gebruik het alleen als je buitensporig tevreden bent over deze wedstrijd (en minder over eerdere wedstrijden).
Probeer over het algemeen positief te zijn na een wedstrijd, dat is goed voor de moreel. Als je negatief bent na een wedstrijd kan dat je spelers wel aan het denken zetten, maar dat zou ik alleen gebruiken bij een hele slechte prestatie. Anders is het alleen maar slecht voor de moreel van het team.
Spreek spelers persoonlijk aan
Tot nu toe heb ik het gehad over de bespreking die je kunt houden met het hele team. Maar soms is het handig om spelers persoonlijk aan te spreken. Dat kan ze enorm motiveren. Als een speler geen vertrouwen heeft dat de ploeg van een volgende tegenstander kan winnen, kan je hem zeggen dat er geen druk op hem rust. Soms hebben spelers niet genoeg vertouwen in zichzelf, dat kan je merken aan het commentaar tijdens een wedstrijd: ‘Hij speelt zonder vertrouwen’. Dan kan je zeggen dat je vertrouwen hebt in zijn kwaliteiten. Op deze manier kan je per speler en per situatie kijken of je hem een persoonlijke boodschap mee kunt geven.
Algemene tips
– Probeer je toespraken te variëren. Door elke keer hetzelfde te zeggen, vermindert het effect van je woorden.
– Als je team een lage moreel heeft, heeft het geen zin om heel negatief te coachen
– Blijf realistisch: verwacht geen winst tegen een hele sterke tegenstander
– Bovenstaande aanbevelingen kan je in je achterhoofd houden, maar coach vooral op gevoel. Wat denk je dat de wedstrijd nodig heeft?
– Kies het juiste moment voor een donderspeech
– Als je team veel balbezit heeft, weinig weggeeft en veel kansen creëert speelt het goed. Als het resultaat toch slecht is, heeft het geen zin om een donderspeech te houden. Je spelers spelen immers al goed, maar staan tegen de verhoudingen in achter.
