Wie ‘Park the bus’ denkt, denkt ‘catenaccio’. Wie ‘catenaccio’ denkt, denkt Italië. De term wordt door niet-Italianen meteen geassocieerd met de eraan gelinkte specifieke speelstjl in het voetbal, maar behoort in het Italiaans ook tot het dagelijks taalgebruik. Letterlijk vertaald staat het woord voor ‘deurbout’ wat evenveel betekent als grendel of slot. Deze catenaccio werd het uitgangspunt voor r4vje, de winnaar van onze eerste Novelle van de week in de maand augustus.
Het verhaal situeert zich – hoe kan het ook anders – in Italië, en meer bepaald in modestad Milaan, de nummer twee op de Italiaanse stedenlijst. Sinds jaar en dag wordt de provinciehoofdstad van Lombardije door twee clubs vertegenwoordigd in de Serie A. Enerzijds heb je er Inter, driemalig winnaar van de Champions League. De Nerzzurri ofwel ‘blauwzwarten’ zijn in oorsprong eigenlijk een in 1908 ontstane afsplitsing van die andere Milanese grootmacht: AC Milan, wiens palmares nog indrukwekkender is dan dat van de jongere broer. Achttien landstitels, vijf nationale bekers, zeven keer de Europa Cup/Champions League en twee keer de ondertussen reeds lang uitgestorven Beker voor Bekerwinnaars.
Zelfs de grootste voetballeek kent de club minstens bij naam, door de vele media-aandacht die deze al kreeg. In 1980 bijvoorbeeld kwam een omkoopschandaal aan het licht waardoor Milan en samenzwerend Lazio Roma naar de tweede klasse, de Serie B, werden doorverwezen. Promotie volgde onmiddellijk het volgende seizoen, een gouden periode volgde. Deze werd ingeluid door de komst van spraakmakend mediamagnaat Silvio Berlusconi, de latere premier van Italië, zij het dan in enkele bizarre versnipperde periodes. De katalysator achter deze periode van bloei werd uit Nederland ingevoerd. Voor in die tijd mega-bedragen lijfde Berlusconi Oranje’s voetballegendes Ruud Gullit, Frank Rijkaard en Marco van Basten in. Samen met namen als Maldini, Baresi en Costacurta in de selectie kon het niet anders: hier stond een door iedere tegenstander te vrezen topteam. In de jaren ’90 werd onder trainer Fabio Capello de successenreeks verder gezet, met nog meer onvergetelijke namen als Boban, Savićević en uiteraard Jean-Pierre Papin.
Een vierde Nederlander die deel mocht uitmaken van AC in zijn gloriedagen is Clarence Seedorf. Hem koos r4vje als hoofdpersonage voor zijn novelle. In de toelichting bij de eerste update verklaart de schrijver zijn titelkeuze, want de successen die hij de Rossoneri wil bezorgen zouden voortkomen uit een tactische visie die nergens beter thuis hoort als in Bella Italia: catenaccio.
De stijl waarin ‘Park the bus!’ ons wordt voorgesteld is een bekend en beproefd recept. De updates zijn doorgaans journalistiek verslaggevende of beschouwende artikels uit al dan niet fictieve kranten of voetbaltijdschriften. Been there, seen that? Wellicht, maar de novelle weet zich toch duidelijk te onderscheiden van andere stijlgenoten. De zorg en aandacht die aan elke update werd besteed, zie je er duidelijk in weerspiegeld. Strakke, overzichtelijke layouts waarbij tekst en afbeelding harmonieus en geïntegreerd in evenwicht zijn. Een rapporterende schrijfstijl die zowel inhoudelijk als taalkundig sterk genoeg is om realistisch over te komen op de lezer. Strenge critici kunnen de novellist verwijten dat hetzelfde patroontje steeds weerkeert, en hebben hierin gelijk. Hoofding – hoofdafbeeldng – titel – tekst – screen is een beetje de chronologie die elke update volgt. Evenwel is die stramien in die mate verzorgd en tot in de details afgewerkt, en zit er voldoende afwisseling in gebruik van kleur, font en bladspiegel om niet te gaan vervelen. Je zou het eerder r4vje’s huisstijl kunnen noemen in plaats van die pejoratieve term ‘stramien’.
Wat voor mij nog dieper en meer gedetailleerd mocht uitgewerkt worden is de manier waarop manager Seedorf dat catenaccio implementeert in zijn tactisch en strategisch plan. Toch is het een novelle die me blijft boeien, en waarbij ik na het lezen en bekijken steeds weer het gevoel heb: dit is kwaliteit. Dus aarzel niet, neem je parkeerticket uit de automaat en eens die slagboom naar boven: Park the bus!.
